Zaterdag, na een heerlijke zonnige training langs ’t prachtige Vooroever, wordt Loopgroep Medemblik jaarrond verzorgd door Boudewijn en z’n team. In het café van het Stoommachinemuseum worden we voorzien van een overheerlijke kop koffie of thee.
Daar ontmoeten we de jongste vrijwilliger van het museum.
Goedemorgen kun je je even voorstellen?
Ik ben Rob Bes, 22 jaar studeer geschiedenis aan de uni van Amsterdam en daarnaast werk ik bij het Nederlands Stoommachinemuseum in Medemblik.
Kun je vertellen hoe je betrokken bent geraakt bij ’t Stoommuseum?
Ik was 17, zat nog op de middelbare school en ik wilde wel een baantje. Ik werkte bij de Deen, dat was op zich erg leuk maar ik was toen al heel geïnteresseerd in geschiedenis. Dus ik dacht: daar moet ik iets mee doen! Dit was een museum wat heel dichtbij was en ik was er een keer geweest in de vakantie. Dat vond ik heel erg leuk dus toen heb ik een mail gestuurd met de vraag: goh kan ik hier werken tegen een kleine vergoeding? En dat was goed! Ik mocht hier komen als rondleider en begon met het gidsen van mensen, vertelde ze over het stoommuseum en over het gemaal. Dat is nu 5 jaar geleden en ik ben al die tijd gebleven. Het is dus eigenlijk gewoon een bijbaantje.
Wat zijn je taken binnen het museum?
Ik ben rondleider, maar dat doe ik tegenwoordig niet zo heel vaak meer!
Ik doe nu ook, en dat is wat minder opwindend, ? de objectregistratie. Dat zijn alle objecten in het museum die geregistreerd moeten worden; waar komen ze vandaan, hoe komt het museum er überhaupt aan? We hebben heel veel stoommachines die wel 100 jaar oud zijn en daarvan willen we wel heel graag weten waar ze vandaan komen, en waar ze vroeger gewerkt hebben.
Dus dat heb ik dan allemaal geregistreerd. Grote en kleine modellen. Ik ben ook samen met andere mensen bezig met het onderwijs. We ontvangen ook diverse scholen. Dat willen we wel meer hebben dus ook leuk om hierbij te vermelden.
We zijn nu bezig met onderwijspakketten, die hebben we al, ook voor het voorgezet onderwijs. Daar ben ik nu mee bezig! We proberen om meer scholen te kunnen betrekken. Voor de rest ben ik manusje van alles. Dus als er hulp nodig is zoals vandaag met de stoomboten, dan ga ik kaartjes knippen.
Rob, hoe zou jij het Stoommuseum willen omschrijven?
Het is een museum dat draait op vrijwilligers, het zijn er zo’n 80 en het merendeel daarvan is ook techneut. Het zit in een oud stoomgemaal, dat werkt nog steeds, en daarbinnen staan allemaal machines uit de scheepvaart, fabrieken. Eigenlijk overal vandaan staan er machines hier. En we zijn ook (dat zeggen we altijd heel trots) de grootste verzameling van stoommachines in Europa! De stoommachine heeft een hele belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis. Als ze er niet waren geweest hadden we nu niet de wereld gehad die we nu hebben. ’t Heeft een ontzettende verandering teweeggebracht: de mensen werkten vroeger thuis, en nu werkten ze in de 19de eeuw in fabrieken. Dat heeft enorm veel meer productie opgeleverd, er konden bijvoorbeeld veel grotere oorlogen worden gevoerd. De Eerste Wereldoorlog is bijvoorbeeld een gevolg, vanwege de industrialisatie omdat er ineens zoveel wapens konden worden geproduceerd. Maar als je het ziet denk je: goh ’t is een machine. Maar er zit een heel verhaal aan vast waarom hij zo nuttig en belangrijk is geweest! En dat verhaal proberen we in het stoomgemaal te vertellen.
Omschrijf jouw gaven en talenten?
Bescheiden vertelt Rob…
Volgens mij kan ik vrij goed lullen… en wat ik vaak hoor (en dat vind ik een mooi compliment) is dat ik enthousiast kan vertellen. Dat vind ik wel heel leuk, als mensen dan in het museum zijn dat ze dan een mooie dag gehad hebben en iets geleerd hebben.
Wat vinden mensen over het algemeen het leukst in het museum?
We hebben natuurlijk die kleine stoommachines, die vinden kinderen ontzettend leuk!
Kinderen en volwassenen vinden ook vaak de blikjesproef leuk. Daarmee kun je heel leuk uitleggen. Dan gaat er zo’n frisdrankblikje bovenop met stoom erin, en dan kunnen we dat laten imploderen door de stoom. Dat is wat lastig uit te leggen, dat moet je gewoon zien. De kinderen vinden dit vaak een magische truc. Wat men ook erg indrukwekkend vindt is als machines in beweging komen.
Hoe zou je jonge mensen willen enthousiasmeren om te werken bij t stoommuseum?
Gewoon door te zeggen wat een mooi museum wij zijn, voorlichting op de scholen, maatschappelijke stagiairs te nemen. We nemen het idee mee om posters voor vrijwilligers bij de scholen op te hangen ?
Het imago bij vrijwilligerswerk is vaak dat dit iets is voor oudere mensen, terwijl dit eigenlijk helemaal niet hoeft!
Wat moet er allemaal geregeld worden in het stoommuseum om het draaiende te houden?
We hebben ten eerste brandstof nodig, ontzettend belangrijk! We hebben hier achter een enorme berg pallets liggen. Dan vragen de mensen altijd: stoken jullie die?
Ja, maar die moeten ook nog helemaal gesloopt worden. Maar om te kunnen pompen met het oude gemaal, daar is veel meer kracht voor nodig. Dus daar hebben we steenkool voor nodig. Vroeger hadden ze ook standaard steenkool. Als je hout bij een echt werkende stoommachine gaat leveren dan redt ie ’t niet, maar met steenkool heeft ’t veel meer kracht.
We hebben dus mensen nodig. Heel zelden gebeurt het wel dat het in een weekend niet lukt met vrijwilligers, ivm met een baan bij de jongere vrijwilligers of iemand heeft gewoon geen tijd. Dan kunnen we helaas een weekend niet open.
Daarnaast hebben we machinisten nodig, en mensen in de PR.
Waar we ook heel hard aan werken, zijn de bezoekersaantallen. We zijn begonnen met 15.000 bezoekers per jaar. Dat was altijd een magische grens toen ik hier kwam. Maar voor de Corona-crisis zaten we op 20.000! Dat is voor een museum nog steeds bescheiden maar het is wel groei.
Heb je een opleiding nodig?
Dat hangt ervan af wat je doet. We hebben ook mensen in de horeca nodig, die zijn heel belangrijk. Die kunnen in een paar dagen ingewerkt worden. Wanneer je met stoommachines in de weer wilt gaan, dan is dat echt wel een opleiding. Daarbij moet je wel denken aan de leeftijd vanaf 18 jaar. Maar een opleiding buiten het museum, nee dat niet.
Wat maakte voor jou het stoommuseum interessant?
Je kunt bezig zijn met iets wat je leuk vindt. Nu vind ik alles wel interessant, maar stoommachines, dat is eigenlijk gewoon techniek. Dat was eigenlijk niet mijn ding en dan kom je hier, met alle stoommachines en het gemaal!
Ik vind de polders ook heel erg interessant, vind ’t leuk om daar mee bezig te zijn. Je bent bezig met iets wat je mooi vindt, en dat je daar dan ook echt iets mee doet, dat ’t effect heeft op anderen, dat is mooi. Ik had eigenlijk niets met machines maar door mijn achtergrond in geschiedenis zie ik het anders. Het is eigenlijk altijd een technisch museum geweest, maar er zit een mooi historisch verhaal achter. Omdat hier lang bijna alleen maar techneuten rondliepen, hoorde je dat vaak niet. Dat is nu echt anders.
Wat is je droom?
Ik zou graag, maar dat staat hier los van, willen promoveren. Dus dat ik dan historicus word aan de universiteit. Het boeiendst vind ik hoe dat stoomgemaal een rol heeft gespeeld in West-Friesland maar vooral hier in de buurt. We hebben een archiefje, heel klein, maar nog maar 40 jaar geleden was er regelmatig wateroverlast. Dat weten veel mensen helemaal niet meer, gelukkig.
Kun je je mooiste vrijwilligers-moment nog herinneren?
Ja dat weet ik wel, dat was een jongetje. Je krijgt soms van die families, dat is dan vaak wat lastig om ze rond te leiden want dan heb je vaak een paar mensen die vinden het leuk en een paar mensen die vinden het maar zozo. Ik had er op dat moment dus helemaal niet op gelet, want ’t was een groep van 15 mensen en dan kijk je de hele tijd op en neer. Er liep dus ook een klein jongetje bij en die had ik even helemaal niet gezien, hij was denk ik een jaar of 10-11. Het grappige was: een week daarna kwam ie weer met z’n moeder, helemaal enthousiast! Ze hadden ook een modelletje gekocht op marktplaats want hij vond het helemaal mooi. Z’n moeder zei ook dat ie er zo mee bezig was. Vroeger had ik dat ook, dat ik zo enthousiast kon worden van iets en nu zag ik dit terug!
Hoeveel tijd besteed je per week aan het museum?
In de zomer ben ik vrijwilliger, en normaal spring ik bij als we een keer een schoolklas hebben en ik heb tijd. Dan ga ik wel eens een lesgeven, en leid ik ze rond. Dit zal een paar uur in de week zijn.
De zomervakantie, zoals nu als ik vrij ben, dan moet er nog wel eens een project gebeuren dan ga ik dat doen en dan ben ik wel een paar dagen hier.
Een slogan verzinnen om mensen te enthousiasmeren om vrijwilliger te worden zou kunnen zijn…
Ehhhh….Jaaa… er is een slogan :
Ontdek DE WERELD VAN WATER EN STOOM !
Deze houden we vast.
Dank je wel Rob voor je enthousiasme. We wensen je heel veel succes met promoveren en bewonderen je om je prachtige kunde naar waar het allemaal begon. Hoop dat je heel veel mensen mag en kan inspireren voor het stoommuseum!, Wij als Loopgroep Medemblik zijn trots en dankbaar dat wij hier elke week van mogen genieten, en dat al die vrijwilligers er week-in week-uit zijn…
Namens het Promo team van de Enza Zaden Vooroeverloop
Marleen, Lyzette, Frank, Vera, William en Karin.